Тушунтириш: Калькуляторнинг ишлаш механизми ва нега у шундай ишлайди

Ушбу калькулятор иш ҳақини, солиқларни ва турли хил қўшимча тўловларни ҳисоблаш учун ишлаб чиқилган. У ходимнинг брутто маошидан (бошланғич тўлов) чиқиб, солиқлар, ижтимоий тўловлар ва қўшимча харажатларни ҳисобга олиб, унинг якуний чиста маошини аниқлайди. Шунингдек, қўшимча ишлаган соатлар (қўшимча соатлар учун қўшимча ҳақ) ва премияларни ҳам қўшиш имконияти бор. Калькулятор қуйидаги қадамлар бўйича ишлайди:

1. Брутто маош киритиш
Брутто маош — бу ходимга белгиланган тўлов бўлиб, ундан ҳеч қандай солиқлар ёки тўловлар чиқариб ташланмаган ҳолдаги суммани англатади. Бу калькулятордаги асосий кўрсаткич бўлиб, ҳисоб-китоблар шу брутто маошга асосланади. Ходим ёки иш берувчи дастлаб брутто маошни киритиши керак.

2. НДФЛ (Нодавлат фойда солиғи) ҳисоблаш
НДФЛ — бу давлатга тўланадиган тўғридан-тўғри солиқдир. НДФЛни ҳисоблаш учун калькулятор киритилган брутто маошдан фоизлар орқали ушбу солиқни ҳисоблайди. Натижада, НДФЛ суммаси чиқариб ташланади, ва биз ходимнинг солиқлардан кейинги умумий маошини аниқлаймиз.
Формула:
НДФЛ = (Брутто маош × НДФЛ ставкасининг фоизи) / 100

3. Ижтимоий солиқларни ҳисоблаш
Ижтимоий солиқлар бу пенсион тўловлари, тиббий суғурта ёки бошқа ижтимоий тўловлардир. Улар ёки фоизда, ёки белгиланган суммаси билан тўланиши мумкин. Калькуляторда ижтимоий солиқни ёки фоизда ёки тўғридан-тўғри суммада киритиш мумкин.
Агар фоизда киритилса, калькулятор ижтимоий солиқни брутто маошнинг маълум бир фоизи сифатида ҳисоблайди. Агар сумма сифатида киритилса, бу суммани тўғридан-тўғри брутто маошдан чиқариб ташлайди.
Формула:
Ижтимоий солиқ = (Брутто маош × Ижтимоий солиқ фоизи) / 100 ёки белгиланган сумма.

4. Премия ёки қўшимча тўловлар киритиш
Премия ёки қўшимча тўловлар ҳам ходимнинг умумий маошини оширувчи омилдир. Премиялар ёки фоизда, ёки тўғридан-тўғри суммада киритилиши мумкин. Агар премия фоизда киритилган бўлса, калькулятор брутто маошнинг маълум бир фоизини қўшади. Агар суммада киритилган бўлса, ушбу сумма тўғридан-тўғри қўшилади.
Формула:
Премия = (Брутто маош × Премия фоизи) / 100 ёки белгиланган сумма.

5. Қўшимча иш соатлари ва қўшимча тўловлар
Калькуляторда қўшимча иш соатлари ва улар учун тўловлар ҳам ҳисобга олинади. Ходим ўз асосий иш вақтидан ортиқча ишлаган бўлса, бу соатлар учун белгиланган қўшимча ҳақ миқдорини киритиши мумкин. Бунинг учун калькулятор ходимнинг асосий иш соатига қараб соатлик тўловни аниқлайди, кейин эса қўшимча ишланган соатларга қўшимча фоиз қўшади.
Формула:
Қўшимча иш тўлови = Қўшимча соатлар × (Маошнинг бир соатлик ставкаси × Қўшимча тўлов фоизи / 100)

6. Бошқа ушлашлар
Калькуляторда бошқа ушлашлар ҳам киритилиши мумкин. Бунга жарималар, компенсациялар ёки ходимнинг маошидан чиқариб ташланадиган бошқа ҳар қандай сумма киради. Ушбу суммани тўғридан-тўғри брутто маошдан чиқариб ташлаш мумкин.

7. Ҳодим учун қўшимча харажатлар
Ҳодим учун қўшимча харажатлар ҳам ҳисобга олиниши мумкин. Булар иш берувчи томонидан ходимга ёки иш ўрнига сарфланадиган қўшимча маблағлар бўлиши мумкин, масалан, ўқитиш харажатлари ёки ускуналарга кетадиган маблағлар.

8. Чиста маошни ҳисоблаш
Барча ушлашлар ва ижтимоий тўловлар чиқариб ташланганидан кейин чиста маош ҳисобланади. Чиста маош ходимнинг қўлига тўланадиган реал суммани англатади.
Формула:
Чиста маош = Брутто маош - НДФЛ - Ижтимоий солиқлар

9. Якуний чиста маош
Чиста маошга премиялар, қўшимча иш тўловлари қўшилгандан ва бошқа ушлашлар чиқариб ташланганидан кейин якуний чиста маош аниқланади.
Формула:
Якуний чиста маош = Чиста маош + Премиялар + Қўшимча иш тўловлари - Бошқа ушлашлар - Қўшимча харажатлар


Нега калькулятор шу йўсинда ишлайди?

1. Тўлиқ ва муфассал ҳисоб-китоб: Калькулятор иш ҳақининг барча жиҳатларини — солиқлар, ижтимоий тўловлар, премиялар ва қўшимча иш тўловларини ҳисобга олади. Бу ходимга ёки иш берувчига реал даромад ёки сарфларни аниқлаш имконини беради.
2. Фоиз ёки сумма танлаш имконияти: Ижтимоий тўловлар ва премиялар учун танлов қилиб бериш калькуляторнинг ўзига хослиги бўлиб, бу иш берувчилар ва ходимларга ҳисоб-китобни уларнинг талабларига кўра мослаштириш имконини беради.
3. Қўшимча иш вақтини ҳисоблаш: Кўпгина ходимлар қўшимча иш соатларига эга бўлишади. Калькулятор улар учун қўшимча иш вақтини ҳисоблайди ва бунинг учун тўловни аниқлайди.
4. Тўғри ва холис натижалар: Калькулятор реал натижаларни аниқлайди, чунки у ҳамма омилларни ҳисобга олади. Солиқлар ва тўловлар чиқариб ташланганидан кейинги қолган сумма аниқ ҳисобланади.