Ko‘pchilik tadbirkorlar biznes rentabelligini noto‘g‘ri hisoblashadi va daromad bo‘lishiga qaramay, haqiqiy foyda yo‘qligini tushunmay qolishadi.
❓ Savol: Biznesingiz real daromad keltirayaptimi yoki faqat katta aylanmadan iboratmi?
👉 Javob: Ushbu maqolada rentabellikni to‘g‘ri hisoblash va biznesingiz haqiqatan foydalimi yoki yo‘qligini aniqlash usullarini o‘rganamiz. 🚀
1. Rentabellik nima va u biznesingizga qanday ta’sir qiladi?
📌 Rentabellik – bu biznesingiz foyda keltirayotganini yoki aksincha zarar ko‘rayotganini ko‘rsatadigan asosiy moliyaviy ko‘rsatkich.
✅ Agar rentabellikni to‘g‘ri hisoblasangiz:
✔ Qancha daromad olayotganingizni aniq bilasiz.
✔ Qaysi yo‘nalishlar foydali yoki zararli ekanligini tushunasiz.
✔ Ishlab chiqarish, xizmat yoki savdo xarajatlarini optimallashtirishga yordam beradi.
💡 Misol: Bir biznes egasi har oy 500 million so‘m aylanmaga ega edi, lekin barcha xarajatlarni hisoblab chiqqanda faqat 20 million so‘m sof foyda qolayotganini tushundi.
2. Biznes rentabelligini qanday hisoblash mumkin?
📌 1️⃣ Rentabellikning asosiy formulalari
📊 Umumiy rentabellik (ROI – Return on Investment)
ROI = (Sof foyda ÷ Umumiy xarajatlar) × 100%
📊 Savdo rentabelligi (ROS – Return on Sales)
ROS = (Sof foyda ÷ Daromad) × 100%
📊 Aktivlar rentabelligi (ROA – Return on Assets)
ROA = (Sof foyda ÷ Aktivlar qiymati) × 100%
📌 2️⃣ Qanday qilib bu formulalarni biznesga tatbiq qilish mumkin?
💡 Masalan:
- Savdo hajmi – 500 million so‘m.
- Umumiy xarajatlar (ijara, ish haqi, xomashyo, reklama) – 450 million so‘m.
- Sof foyda – 50 million so‘m.
👉 ROI = (50 mln ÷ 450 mln) × 100% = 11.1%
👉 ROS = (50 mln ÷ 500 mln) × 100% = 10%
🎯 Xulosa: Bu biznes har 100 so‘m investitsiyadan 11.1 so‘m foyda olayotgani va har 100 so‘m savdodan 10 so‘m sof foyda qolayotganini anglatadi.
📢 Bu yerda to‘xtang! Agar siz biznesingizning real rentabelligini hisoblash va foyda oshirish bo‘yicha amaliy maslahatlarni bilmoqchi bo‘lsangiz, bizning bepul vebinarimizga yoziling! 📅
Ro‘yxatdan o‘tish uchun 👉 bepul.uznetix.biz 🚀
3. Rentabellikni oshirishning samarali usullari
📌 3️⃣ Rentabellikka ta’sir qiluvchi asosiy omillar
🔹 Narx siyosati – mahsulot yoki xizmat narxi yetarlicha foyda keltirayaptimi?
🔹 Xarajatlarni boshqarish – siz ortiqcha xarajatlar qilyapsizmi?
🔹 Sotuvlar samaradorligi – har bir mijozdan o‘rtacha daromadni oshirish mumkinmi?
💡 Qanday qilib rentabellikni oshirish mumkin?
✅ Narxlarni qayta ko‘rib chiqing – ba’zi mahsulotlar yoki xizmatlarning narxi biznes rentabelligiga to‘g‘ri kelmaydi.
✅ Xarajatlarni kamaytiring – kerakli bo‘lmagan xarajatlardan voz keching.
✅ O‘rtacha buyurtma miqdorini oshiring – mijozlarga qo‘shimcha mahsulot yoki xizmat taklif qiling.
🎯 Misol: Bir restoran o‘z menyusidagi 10% eng kam foyda keltiradigan taomlarni olib tashladi va o‘rtacha buyurtma summasini oshirib, umumiy rentabellikni 15% ga oshirdi.
4. Rentabellikni noto‘g‘ri hisoblash natijasida yuzaga keladigan xatolar
🚫 1. Faqat umumiy daromadga e’tibor berish – katta aylanma biznes foydali degani emas!
🚫 Xarajatlarni noto‘g‘ri hisoblash – yashirin yoki o‘zgaruvchan xarajatlarni inobatga olmaslik xatolarga olib keladi.
🚫 Narxlarni noto‘g‘ri belgilash – mahsulot yoki xizmat tannarxi yaxshi hisoblanmasa, foyda kam bo‘ladi.
🚫 To‘g‘ri moliyaviy tahlil qilmaslik – har oy biznesning moliyaviy holatini baholash kerak.
🎯 Misol: Kichik ishlab chiqarish biznesi barcha xarajatlarni hisoblamasdan mahsulot narxini belgiladi, natijada har bir mahsulot 5% zarar bilan sotilayotganini kech anglab yetdi.
5. Xulosa: Rentabellikni to‘g‘ri hisoblash va oshirishning 5 oltin qoidasi
✅ Daromad va xarajatlarni to‘g‘ri hisoblang – real foydani bilish uchun barcha xarajatlarni inobatga oling.
✅ Biznesning asosiy ko‘rsatkichlarini kuzatib boring – ROI, ROS va ROA hisoblash odatini shakllantiring.
✅ Eng foydali mahsulot yoki xizmatlarni aniqlang – zarar keltiradigan yo‘nalishlarni optimallashtiring.
✅ Xarajatlarni kamaytiring va samaradorlikni oshiring – harajatlarni tahlil qilib, samarali variantlarni tanlang.
✅ Muntazam moliyaviy tahlil o‘tkazing – har oy yoki har chorakda rentabellikni tekshirib turing.
